Pytanie to, wypowiedziane w języku niemieckim* („Woist der nächsteSpäti?”) warto dobrze zapamiętać. Späti(lub formalnie: Spätkauf) to jedno z najważniejszych słów, które trzeba znać w Berlinie.Spätis (od słowa spät, czyli: późno) to małe sklepiki które są wszechobecne w całym mieście. Otwarte w niedziele, sprzedające napoje, gazety papierosy, alkohol, czasem także podstawowe produkty codziennego użytku. Wiele z nich jest czynnych przez całą dobę, kiedyś towarzyszyły im kafejki internetowe, które jednak stopniowo znikły w dobie smartfonów.  Artykuł powstał dzięki uprzejmości Marka Defee wydawcy książki "Off przewodnik po Berlinie"

Przed tymi sklepikami często wystawione są ławki lub jakieś siedziska, po to, aby ludzie mogli sobie usiąść, wypić coś, porozmawiać. Miejsca te, prowadzone zwykle przez rodziny emigrantów, współtworzą społecznościowy klimat miasta, stanowiąc bardzo ważny element kultury sąsiedzkiej Berlina (tzw. Kiez-Kultur).Späti mają genezę wywodzącą się z Berlina Wschodniego.

W stolicy wschodnich Niemiec funkcjonowały bowiem nocne punkty sprzedaży, z założenia przeznaczone dla obywateli pracujących w trybie zmianowym. Oferowały one m.in. mleko, masło, jajka, makaron, kawę, herbatę, sery, twaróg, chleb, warzywa, przetwory, wędliny, napoje. Sklepy te były nieco większe niż dzisiejsze Spätis. Oczywiście ich rola i znaczenie były zupełnie inne w czasach NRD. Nie miały nicwspólnego z dzisiejszą kulturą Späti, będącą częścią berlińskiego stylu życia. Służyły zaopatrzeniu w podstawowe artykuły poza standardowymi godzinami otwarcia handlu. Obecnie zaś są to miejsca, gdzie ludzie chętnie kupują piwo, które piją po drodze, ale też siedząc przy drewnianych ławkach, zwykle ustawionych przy każdym z punktów.

W zachodnioberlińskim modelu handlu Spätis nie funkcjonowały. Mieszkańcy Berlina Zachodniego mieli za to stacje benzynowe, gdzie mogli kupić w nocy piwo, mocniejszy alkohol i najbardziej potrzebne produkty spożywcze. Idea Späteverkauf zaczęła rozprzestrzeniać się pocałym Berlinie po 1989 roku, nazwa Späti stopniowo się utrwaliła. Dziś trudno sobie wyobrazić bez nich to miasto. Ich ilość szacuje się na ok. 1000. Warto wiedzieć, że ceny w nich są znacznie wyższe niż typowych sieciach handlowych.

*W slangu berlińskim brzmi trochę inaczej: „Wois ‘n der nächsteSpäti?”.

Mail: [email protected]

tel. 516 155 324

www.offberlin.pl 

www.facebook.com/offprzewodnikpoberlinie

www.instagram.com/offprzewodnikpoberlinie

www.twitter.com/OAlternatywny

www.youtube.com/channel/UCN2X954CK0LM-S-_eP2xlzw