Tempelhof – kiedyś lotnisko, dziś tereny rekreacyjne | Podróże / Wycieczki | Publicystyka

Tempelhof – kiedyś lotnisko, dziś tereny rekreacyjne

13.03.2023

Autor: Marek Defee, Zdjęcia: Wioletta i Marek Defée

Pierwszy terminal lotniska Tempelhof powstał w drugiej połowie lat 20. XX wieku. Przed II wojną światową lotnisko Berlin Tempelhof było jednym z trzech najważniejszych w Europie. Ciekawostką jest, że zgodnie z planami Alberta Speera, głównego architekta Hitlera, lotnisko Tempelhof planowano przeznaczyć do likwidacji, a w jego miejsce zakładano utworzenie lunaparku, na wzór kopenhaskiego Tivoli. Było to związane z projektem przebudowy Berlina o nazwie „Plan Germania”, który nie został zrealizowany. Artykuł powstał dzięki uprzejmości Marka Defee wydawcy książki "Off przewodnik po Berlinie"

Być może dzięki temu lotnisko Berlin Tempelhof ocalało. Po zakończeniu II wojny światowej Berlin został podzielony na sektory, które znalazły się pod okupacją władz wojskowych. Wschodnia część miasta znalazła się pod zarządem komisarza wojsk radzieckich, zachodnia natomiast została podzielona na trzy strefy okupacyjne: amerykańską, brytyjską i francuską. W części miasta kontrolowanej przez wojska aliantów mieszkało po wojnie około 2,2 mln mieszkańców i stacjonowało ponad 22 tyś. żołnierzy.

Ponad 75 % zaopatrzenia we wszelkie niezbędne do jego funkcjonowania dobra pochodziło z zachodniej części Niemiec. W nocy z 23 na 24 czerwca 1948 roku okupacyjne władze strefy radzieckiej zarządziły blokadę zachodnich sektorów Berlina oraz odcięły dostawy energii elektrycznej. Wszystkie lądowe szlaki komunikacyjne wiodące przez radziecką strefę okupacyjną zostały zablokowane. Zachodnia część miasta w ciągu jednej nocy została pozbawiona dostaw większości środków, niezbędnych dla codziennego funkcjonowania. Alianci odpowiedzieli operacją, polegającą na utworzeniu mostu powietrznego, w ramach której wszelkie dostawy realizowane były drogą lotniczą z Zachodu.

Podczas 11 miesięcy trwania tego pierwszego w dziejach powojennego Berlina kryzysu w ramach zimnej wojny, port lotniczy Tempelhof przyjął ponad 2,3 mln ton zaopatrzenia, w tym ok. 1,4 mln ton węgla. Łącznie doszło tutaj w tym czasie do 278 228 lądowań samolotów transportowych, co oznaczało, że co dwie minuty na lotnisku tym lądował samolot z zaopatrzeniem.

Lotnisko Tempelhof w Berlinie Zachodnim było oddalone zaledwie o 100 km od granicy Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (PRL). Stanowiło więc doskonały cel śmiałych ucieczek z Polski na Zachód, które miały miejsce głównie w latach 80-tych XX wieku. Takich incydentów było co najmniej kilka.

Port lotniczy był dostępny po wojnie także w części dla ruchu pasażerskiego. W latach 90-tych XX wieku zapadła decyzja o budowie lotniska Berlin – Brandenburg, Lotnisko zamknięto w 2008 roku, ale jego budynek od tego czasu wykorzystywano m.in. jako przestrzeń targową oraz tymczasowy obóz dla uchodźców. Jego powierzchnia udostępniana jest dla celów kultury, sztuki i działalności kreatywnej.

Z kolei płyta lotniska, zwana obecnie Tempelhofer Feld, została od 2010 roku przeznaczone na miejsce wypoczynku, rekreacji oraz różnych wydarzeń kulturalnych i rozrywkowych. Można tu spotkać rowerzystów, deskorolkarzy, właścicieli psów i amatorów pikników. Znajdują się tutaj również popularne w Berlinie tzw. ogrody społeczne. Obszar ten zalicza się do największych w świecie śródmiejskich terenów niezabudowanych. W 2015 roku odbyła się tu druga edycja Lollapalooza Berlin.